28 marca Państwowy Instytut Geologiczny umieścił na swojej bardzo dobrą informację – Kraina Wygasłych Wulkanów została dołączona do Światowej Sieci Geoparków UNESCO. To trzeci obszar tego typu w Polsce. W poniższym artykule odpowiemy na pytania: czym jest Sieć Geoparków UNESCO, czym jest Kraina Wygasłych Wulkanów oraz co niesie ze sobą dołączenie do tej sieci. 

Czym jest Światowa Sieć Geoparków UNESCO?

UNESCO jest wyspecjalizowaną organizacją Narodów Zjednoczonych powołaną w celu wspierania współpracy  międzynarodowej w różnych dziedzinach kultury, sztuki i nauki. Jednym z przedmiotów leżących w domenie UNESCO jest potrzeba zadbania o wiedzę oraz poszanowanie pamięci o procesach kształtujących Ziemię.  W 2000 roku z inicjatywy kilku państw europejskich powołano Europejską Sieć Geoparków a w 2001 roku podpisana została umowa o współpracy pomiędzy ESG a UNESCO. W 2004 utworzona została Światowa Sieć Narodowych Geoparków, która jest wspierana przez UNESCO a zadania są realizowane poprzez sieci lokalne takie jak ESG.  Uczestnictwo w sieci zwiększa szansę współpracy naukowej i edukacyjnej oraz pośrednio i bezpośrednio ściąga środki na realizację zadań statutowych całej sieci. Oznacza to np. zwiększenie ilości i poprawienie jakości badań naukowych, projekty edukacyjne oraz rozwijanie infrastruktury turystycznej. Aktualnie w Światowej Sieci Geoparków UNESCO jest 213 członków z całego świata. 

Czym jest Kraina Wygasłych Wulkanów?

Obszar obejmujący część Gór Kaczawskich i Pogórza Kaczawskiego (oraz niewielkie obszary Pogórza Wałbrzyskiego) zwykło się określać Krainą Wygasłych Wulkanów, co jest związane z reliktami dawnej aktywności wulkanicznej jakie są tutaj zachowane i łatwo dostrzegalne. W kontekście administracyjnym Kraina Wygasłych Wulkanów obejmuje powierzchnię gmin zrzeszonych w Stowarzyszeniu “Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Kaczawskie” (tj. Bolków, Krotoszyce, Legnickie Pole, Męcinka, Mściwojów, Paszowice, Ruja, Wądroże Wielkie, Pielgrzymka, Świerzawa, Zagrodno, gmina wiejska Złotoryja oraz miasta Wojcieszów i Złotoryja).

Kraina Wygasłych Wulkanów jest nazwą nieformalną, ale została skutecznie utrwalona w świadomości turystów i mieszkańców, gdyż mogą tutaj zapoznać się z procesami 3 okresów wulkanizmu oraz przyjrzeć się z bliska bazaltowym skałom tworzącym neki oraz struktury, które przez swój kształt kojarzyć się mogą z filarami lub organami. 

“Partnerstwo Kaczawskie” od lat działa na polu promocji i propagowania turystyki  w celu rozwoju regionu i podnoszenia zamożności mieszkańców. W ramach tych działań zainwestowano w infrastrukturę oraz podjęto starania o dołączenie do Światowej Sieci Geoparków. 

Czym będzie Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów?

Powstający geopark to spójny obszar zwiększający ochronę i korzyści z dziedzictwa geologicznego, sprzyjając tym samym rozwojowi  społecznemu i ekonomicznemu. Oprócz zróżnicowanej geologii oraz geomorfologii, geopark wykorzysta dorobek gospodarczy i kulturowy w celu propagowania wiedzy i edukacji o regionie. Geopark nie jest natomiast formą ochrony przyrody ani też nie jest parkiem rozrywki.

Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów jest oddolną inicjatywą Stowarzyszenia “Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Kaczawskie” i Stowarzyszenia Kaczawskiego, które wspólnie podjęły starania o utworzenie geoparku i dopisanie go do sieci UNESCO.

Korzyści płynące z utworzenia geoparku oraz główne atrakcje

Utworzenie Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów oraz dołączenie do Światowej Sieci Geoparków UNESCO z pewnością podniesie rozpoznawalność marki w branży turystycznej, co przełoży się w perspektywie czasu na zwiększenie ruchu turystycznego i przyniesie korzyści ekonomiczne. Podobnym, całkiem nieodległym przykładem, jest Geopark Łuku Mużakowskiego na Dolnych Łużycach, na pograniczu Polski i Niemiec w rejonie Bad Muskau i Łęknicy. Unikalny przełom Nysy Łużyckiej przez polodowcową morenę oraz dawne obszary wydobycia piasków, żwirów i węgla brunatnego stanowią dzisiaj bardzo dużą atrakcję. Z pewnością skorzystała na tym Gmina Łęknica, na obszarze której wypromowano nową atrakcję turystyczną w postaci “kolorowych jeziorek” i tras pieszych oraz rowerowych wokół nich. 

Autorka grafiki: Patrycja Dawidzionek

Autorzy zdjęć: Ewa Ekert, Magda Rakiej, Mariusz Jucha