W okresie zimowym w Sudetach często mówi się o szlakach zamkniętych ze względu na zagrożenie lawinowe. Część ścieżek niedostępna jest wtedy do wędrowania ze względu na zagrożenie zdrowia i życia turystów. Jednak gdy śniegi zaczynają topnieć, a natura  budzi się do życia po zimowym śnie, niedostępne stają inne szlaki. Nie takie, na których występuje zagrożenie dla ludzi ale takie, gdzie to człowiek jest przez moment nieproszonym gościem.

Mowa tu o szlakach zamykanych w okresie wiosennym ze względu na okres lęgowy ptaków. W Karkonoszach, gdzie w kwietniu i na początku maja trwają toki – okres godowy cietrzewi, zamykane są tereny szczególnie przez te zwierzęta upodobane.

Ochrona cietrzewia

Cietrzew to duży ptak z rodziny kurowatych, którego populacja w Polsce z roku na rok drastycznie się zmniejsza. Obecnie szacuje się, że w Karkonoszach żyje tylko około 75 samców cietrzewi. Ich gody – zwane tokami – przypominają nieco rykowisko. Dwa samce spotykają się przed świtem na górskich polanach, by wydając głośne odgłosy, biegając i prezentując swoje skrzydła i ogony odstraszyć innych samców i zaimponować samicom. To piękny i często drastyczny pokaz, ale niestety niedostępny do podziwiania dla nawet najbardziej ostrożnych turystów. Cietrzewie bardzo łatwo się płoszą, a raz przestraszone nie wrócą już w danym roku na tokowisko, zmniejszając tym samym szansę na narodziny nowego pokolenia. Dlatego dla przetrwania tego ważnego gatunku konieczne jest zapewnienie im przestrzeni i ciszy dla niczym niezakłóconych godów. 

Żyjące w Karkonoszach cietrzewie, jako nieodłączny element ich przyrody podlegają ochronie gatunkowej i dlatego co roku Karkonoski Park Narodowy zamyka konkretne odcinki szlaków w okresie toków: od 15 marca i nie krócej niż do 31 maja. Czasem fragmenty te pokrywają się jeszcze ze szlakami zamkniętymi ze względu na zagrożenie lawinowe. Niedostępne dla turystów szlaki oznaczone są specjalną tabliczką oraz wyszczególnione na stronie Parku Narodowego, a są to:

• szlak zielony Ścieżka nad Reglami od schroniska Pod Łabskim Szczytem do Rozdroża pod Wielkim Szyszakiem, obejście zimowe prowadzi szlakiem niebieskim, wzdłuż tyczek do Czeskiej Budki – skrzyżowania ze szlakiem czerwonym;
• szlak zielony od Jaworowej Łąki w Czarnym Kotle Jagniątkowskim do skrzyżowania ze szlakiem czarnym Petrówką;
• szlak zielony od Pielgrzymów przez Kocioł Smogorni do skrzyżowania ze szlakiem czerwonym przy schronisku Odrodzenie;
• szlak zielony od Polany moreną Kotła Wielkiego Stawu do szlaku czerwonego przy Słoneczniku;
• szlak żółty od schroniska pod Łabskim Szczytem do Śnieżnych Kotłów, do skrzyżowania ze szlakiem czerwonym;
• szlak niebieski Grzbietem Kowarskim od Skalnego Stołu do Przełęczy Okraj.

Sokół

Poza cietrzewiem jeszcze jeden skrzydlaty mieszkaniec parku wymaga w wiosennym okresie specjalnej ochrony. Jest to sokół wędrowny, którego obecność na terenie KPN odnotowano po raz pierwszy w 2006 roku. Upodobał on sobie szczególnie jedno miejsce – skalne ściany Kotła Małego Stawu. Dlatego też w jego okresie lęgowym: od 1 kwietnia nie krócej niż do 31 maja zamykany jest fragment szlaku niebieskiego od Domku Myśliwskiego do Schroniska Samotnia. Zimą zamykany jest on również ze względu na zagrożenie lawinowe, więc w pierwszej połowie roku dla turystów dostępne jest zimowe obejście.

Szlaki zamknięte po czeskiej stronie granicy

Również po czeskiej stronie granicy, ze względu na ochronę przyrody,  na terenie Karkonoszy zamkniętych zostało kilka odcinków szlaków, Są to:

• szlak zielony od Voseckiej Boudy do Labskej Louki (do 30.05)
• szlak zielony (graniczny) od Przełęczy Okraj do krzyżówki Pod Lysocinskou Boudou (do 30.05).

Podsumowanie

Warto pamiętać, że w górach, a zwłaszcza na terenie parków narodowych to człowiek jest gościem natury a nie na odwrót. Gatunki objęte są prawną ochroną przez cały rok, jednak w niektórych miesiącach z naszej strony wymagana jest szczególna ostrożność. Ochrona przyrody powstała w celu zachowania rzadkich i ginących gatunków a związane z nią ograniczenia i zakazy nie mają na celu uprzykrzyć naszych wędrówek lecz jedynie przyczynić się do zachowania ich środowiska naturalnego w jak najlepszym stanie. 

Autorka artykułu: Michalina Krzemień

Autorzy zdjęć: Nadii Walczyńska, Gabriela Żmudzińska, Adam Przybyłek

Grafika: Patrycja Dawidzionek