Ludzie lubią porządkować i kategoryzować rzeczywistość. Dla przewodników przykładem takiego uporządkowania jest fizycznogeograficzny podział Sudetów na mniejsze i większe jednostki. Gdy w 2018 roku opublikowano nowy, „oficjalny” podział całej Polski do poziomu mezoregionów – z dokładną mapą i wsparty 3 lata później obfitą publikacją książkową – wydawało się, że teraz wszystko będzie już jasne. Okazuje się jednak, że pewne wątpliwości pozostały, nowe się pojawiły, a na przewodnika, który nie czerpiąc z wielu źródeł niedostatecznie zgłębił fizjografię Sudetów wraz z Przedgórzem Sudeckim, nadal czyhają pewne pułapki.
Zarys granic mezoregionów fizycznogeograficznych w południowo-zachodniej Polsce wg podziału z 2018 r.Czytaj dalej →
W trakcie realizowania kursu na przewodników sudeckich odbywają się obowiązkowe wyjazdy w teren w trakcie których kursanci nabierają doświadczenia praktycznego (w zakresie biologii, geologii, historii czy topografii). W sobotę 18 maja odbyła się specjalna wycieczka – otwarta dla wszystkich – podczas, której wspólnie z dr Hanną Sztwiertnią można było dowiedzieć się więcej o sudeckiej awifaunie oraz „podejrzeć” życie ptaków naturze.
Zapraszamy na czterodniowy, namiotowy, górski rajd w Sudetach Wschodnich. Rajd ma charakter wędrowny – każdego dnia śpimy w innym miejscu, a wszystkie rzeczy, w tym swój namiot, nosimy ze sobą. Posiłki przygotowujemy wspólnie na ognisku. Jeżeli nie masz własnego namiotu, spróbujemy „skojarzyć” Cię z osobą, która ma wolne miejsce w swoim namiocie.
W ramach nawiązanej współpracy SKPS z siecią Decathlon rozpoczynamy w maju realizację projektu “Weekend z przewodnikiem”. W ramach projektu odbędzie się 10 bezpłatnych wycieczek (6 po Wrocławiu oraz 4 terenowe) oraz 5 prelekcji stacjonarnych prowadzonych przez pełnych pasji przewodników sudeckich.
28 marca Państwowy Instytut Geologiczny umieścił na swojej bardzo dobrą informację – Kraina Wygasłych Wulkanów została dołączona do Światowej Sieci Geoparków UNESCO. To trzeci obszar tego typu w Polsce. W poniższym artykule odpowiemy na pytania: czym jest Sieć Geoparków UNESCO, czym jest Kraina Wygasłych Wulkanów oraz co niesie ze sobą dołączenie do tej sieci.
W październiku 2021 roku na stronie „Mapa drzew” opublikowano szeroko cytowaną informację [1] o zidentyfikowaniu nowego najwyższego drzewa w Polsce – znajdującej się w Górach Bardzkich daglezji zielonej – co zostało potwierdzone bezpośrednim pomiarem. Okaz ten trafił też na czoło listy najwyższych drzew [2] prowadzonej na stronie Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych. Wpis w tej bazie [3] generalnie powiela zawartość artykułu z „Mapy drzew” – chodzi o drzewo z gatunku daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) [4], o wysokości 59,40 m, obwodzie pnia w pierśnicy 349 cm (co daje średnicę 111 cm), rozpiętości korony 12 m, wieku szacowanym na ok. 130 lat (czyli mowa o ostatniej dekadzie XIX w.) – ale wymienia też (nieoficjalną?) nazwę drzewa: „Helena”. Jest to kandydat do objęcia ochroną jako pomnik przyrody.
W sobotę 15.01.2022, przy okazji wyjazdu na otrzęsiny vel blachowanie nowych członków SKPS, postanowiliśmy odnaleźć to drzewo w terenie. Wpis w bazie sugeruje, że po założeniu konta na RDPD będą dostępnie współrzędne GPS, ale uznaliśmy, że wystarczą nam informacje i zdjęcia zawarte w artykule z „Mapy drzew”. Co prawda artykuł nie precyzuje lokalizacji drzewa na załączonym fragmencie mapy drzewostanu, ale na zdjęciach widać, że rośnie ono tuż przy wyasfaltowanej drodze, co w połączeniu z informacją o tym, że nasada pnia znajduje się na wysokości 343,5 m n.p.m. pozwala – po zajrzeniu do openstreetmap.org, mapy.cz bądź któregoś z geoportali (Google Maps nie nadaje się do takich ćwiczeń) – umiejscowić je w dolinie bezimiennego prawego dopływu Nysy Kłodzkiej, przy tzw. Drodze Krakowskiej, nieco za Kamieniem Brygidy, czyli pomnikowym głazem narzutowym – ok. 2 km spaceru od stacji kolejowej w Bardzie.
Ruszamy spod stacji, mijamy wlot tunelu kolejowego i kierujemy się asfaltową drogą w dolinę mając potok po prawej stronie. Faktycznie, po minięciu rzeczonego głazu, którego nie sposób przeoczyć ze względu na tablicę informacyjną, za łukiem drogi po lewej stronie wyłania się grupa rosnących na dość stromym stoku wysokich drzew iglastych o grubej i silnie spękanej korze koloru ciemnobrązowego. Na pierwszy rzut oka trudno powiedzieć, które z nich jest najwyższe – ale kilka kroków dalej widać pozostawioną podpowiedź – jeden z pni obwiązany jest biało-czerwoną taśmą.
Dla pewności porównujemy to, co widać w terenie, ze zdjęciami z artykułu, sprawdzamy nawet wzór kory – nie ma wątpliwości, to ona, Helena. Jej wysokość robi wrażenie dopiero w zestawieniu z człowiekiem stojącym u podstawy pnia, choć trudno ją objąć w całości na zdjęciu robionym telefonem komórkowym (pomaga tryb panoramiczny).
Moglibyśmy podać dokładne współrzędne tego miejsca, ale jesteśmy przekonani, że zlokalizowanie go na podstawie dostępnych tu informacji nie sprawi trudności. Na wypadek, gdyby taśma zniknęła z pnia (albo ktoś przełożył ją na inne drzewo), podpowiemy, że – patrząc w górę doliny – tuż za tym właściwym pod drogą przebity jest niewielki przepust. Jest to nie więcej niż 250 m od Kamienia Brygidy.
Jako suplement możemy dodać, że choć daglezja „Helena” jest najwyższym zmierzonym drzewem w Polsce, to nie jest najwyższym drzewem w Sudetach – niezawodny Mrozen wyszukał informacje o 64-metrowej daglezji rosnącej na Podgórzu Karkonoskim (Krkonošské podhůří) w Czechach – zob. artykuły na „iROZHLAS” [5] albo „Kudy z nudy” [6].
Marek Kuchciak, Tomek Deroń
PS. W czerwcu 2020 r. przeszła tędy wycieczka kursu przewodnickiego SKPS – prowadzący ją Wielki Krajoznawca ciekawie opowiadał o Kamieniu Brygidy nie będąc świadomym, że kilka minut wcześniej minął nieznaną jeszcze wówczas atrakcję podobnego kalibru…
Tradycyjne wyrabianie ozdób świątecznych z dmuchanych szklanych perełek trafiło na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Cały obszar Sudetów słynie z produkcji szkła, jednak w tym wypadku chodzi o bardzo specyficzną produkcję, która zachowała się jedynie w Poniklé. Czytaj dalej →
Kończą się prace na kolejnych wieżach widokowych w ramach projektu „Polsko-Czeski szlak grzbietowy” (Polsko-Česká Hřebenovka). Stoją już nowe konstrukcje w okolicach Vysokiej Srbskiej (koło Hronova) i na Feistovym kopcu koło Olešnicy v Orlických horách. Z kolei miasto Duszniki – Zdrój przekazało szczyt Orlicy w ręce wykonawcy, który ma przywrócić wieżę na wierzchołku najwyższego szczytu polskiej części Gór Orlickich.
W ostatnich miesiącach stanęły inne wieże będące częścią programu – na Velkej Deštnej i Jagodnej. Trwa budowa na Kłodzkiej Górze. Wyjątkowe zagęszczenie będzie zwłaszcza w Górach Orlickich i okolicach, gdzie będzie w sumie 5 konstrukcji w zasięgu wzroku – (Anenský vrch, Velká Deštná, Orlica, Feistův kopec, Nový Hradek). W sumie zrealizowanych ma być 10 wież, 3 po stronie czeskiej, 7 po polskiej. W większości tych miejsc wieże stały już w przeszłości.
Studenckie Koło Przewodników Sudeckich 